W dniu 13 grudnia 2022 r. Trybunał Konstytucyjny w sprawie sygn. akt K 4/21 wydał wyrok stwierdzający, że przepis art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 541, ze zm.) rozumiany w ten sposób, że podstawę wydania decyzji, o której mowa w art. 102 ust. 1 pkt 4 i 5 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2021 r. poz. 1212, ze zm.), stanowi wyłącznie informacja organu kontroli ruchu drogowego o ujawnieniu popełnienia czynu opisanego w art. 135 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 988, ze zm.), jest niezgodny z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Powyższe orzeczenie dla kierowcy oznacza, że sama informacja przekazywana do tej pory przez Policję i będąca wyłączną podstawą do wszczęcia postępowania administracyjnego zakończonego wydaniem decyzji przez starostę o zatrzymaniu prawa jazdy, jest nie wystarczająca.
Przed publikacją wspomnianego orzeczenia procedura w skrócie wyglądała następująco:
- kierowca pojazdu po przekroczeniu dopuszczalnej prędkości o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym miał prawo przyjąć mandat lub odmówić przyjęcia mandatu.
- zachowanie kierowcy miało wpływ wyłącznie na postępowanie w sprawie wykroczeń.
- Policjant na podstawie przepisu art. 135 ust. 1 pkt 2 ustawy prawo o ruchu drogowym zatrzymywał prawo jazdy.
- Na podstawie wspomnianego art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw organ kontroli ruchu drogowego przekazywał informację organowi, który wydał prawo jazdy o stwierdzonym wykroczeniu.
- Starosta na podstawie art. 102 ust. 1 pkt 4 ustawy o kierujących pojazdami wydawał decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy. Decyzja opatrzona była rygorem natychmiastowej wykonalności.
Po publikacji wspomnianego orzeczenia:
- kierowca pojazdu po przekroczeniu dopuszczalnej prędkości o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym ma prawo przyjąć mandat lub odmówić przyjęcia mandatu.
- zachowanie kierowcy ma wpływ na postępowanie w sprawie wykroczeń ale również na postępowanie administracyjnego w przedmiocie zatrzymania prawa jazdy.
- Policjant na podstawie przepisu art. 135 ust. 1 pkt 2 ustawy prawo o ruchu drogowym zatrzymuje prawo jazdy w sytuacji ujawnienia czynu polegającego na kierowaniu pojazdem z prędkością przekraczającą dopuszczalną o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym.
- organ kontroli ruchu drogowego poza informacją o ujawnionym czynie zobowiązany jest do przesłania do organu, który wydał prawo jazdy kompletny materiał dowodowy mogący być podstawą do wydania decyzji administracyjnej o zatrzymaniu prawa jazdy. Istotne jest, że decyzja administracyjna wydana może być po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, w którym kierowca może dowodzić, iż do przekroczenia prędkości o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym nie doszło.
W związku z powyższym wspomniany wyrok nie stwierdził niekonstytucyjności podstawy do zatrzymywania prawa jazdy na 3 miesiące a jedynie uznał, że sama informacja organu kontroli ruchu drogowego przekazywana na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw nie może stanowić wyłącznej podstawy do wydania decyzji administracyjnej przez starostę. Kierowca w toku postępowania administracyjnego ma prawo dowodzić, iż do przekroczenia prędkości o więcej niż 50 km/h w obszarze zabudowanym nie doszło.
* powyższe okoliczności dotyczą również czynu przewożenia osób w liczbie przekraczającej liczbę miejsc określoną w dowodzie rejestracyjnym (pozwoleniu czasowym) lub wynikającą z konstrukcyjnego przeznaczenia pojazdu niepodlegającego rejestracji.
Pamiętaj, że czytany artykuł nie stanowi porady prawnej w rozumieniu ustawy Prawo o adwokaturze! Wpis jest oparty na stanie prawnym obowiązującym w chwili jego publikacji.