Zgodnie z przepisem art. 56 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy (tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809, ze zm.) jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.
Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że aby sąd orzekł rozwód niezbędne jest zupełny i trwały rozkład pożycia.
Kiedy możemy mówić o zupełnym rozkładzie pożycia??? Rozkład pożycia małżonków jest zupełny w sytuacji gdy, więzy ich łączące tj. gospodarcza, fizyczna i duchowa uległy całkowitemu rozerwaniu. W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 28 października 2004 r. wydanym w sprawie I ACa 375/04 do uznania, że między małżonkami brak jest wspólnoty duchowej nie jest konieczne stwierdzenie przez otoczenie wrogiego lub choćby niechętnego stosunku do siebie. Zachowanie poprawnych stosunków, utrzymywanie kontaktów, chociażby w interesie wspólnych dzieci, nie musi koniecznie oznaczać, że więź duchowa małżonków istnieje. Jest to o tyle istotne w sytuacji gdy, małżonkowie razem zamieszkują np. mają wspólny dom lub mieszkanie obciążone kredytem hipotecznym oraz wspólnie wychowują dzieci. Istotne jest, że z dnia na dzień osoba, która dojrzała do decyzji rozwiązania małżeństwa nie jest w stanie natychmiast porzucić swojego dotychczasowego życia aby swoim zachowaniem i zachowaniem drugiego współmałżonka wyczerpać dyspozycję przepisu art. 56 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Jednak stan charakterystyczny dla rozkładu pożycia musi istnieć od dłuższego czasu aby nie było wątpliwości, że rozkład pożycia małżonków jest zupełny.
Drugą przesłanką jest trwałość rozkładu pożycia małżonków. W skrócie trwałość oznacza stan, w którym brak jest podstaw do stwierdzenia, że małżeństwo można uratować i rozkład pożycia jest chwilowy. W sytuacji braku trwałości rozkładu pożycia małżonków zastosowanie znajdzie instytucja separacji małżonków i tym samym brak będzie podstaw do orzeczenia rozwodu. Istotne jest, że obie przesłanki: zupełność i trwałość muszą wystąpić łącznie i właśnie te przesłanki należy opisać w pozwie rozwodowym.
Jakie elementy trzeba zawrzeć w pozwie rozwodowym:
Bez względu na żądanie pozwu tzn. czy staramy się o rozwód z winy czy bez winy należy w pierwszej kolejności:
- Ustalić właściwość Sądu, do którego pozew zostanie wniesiony. W tym przypadku każdorazowo będzie to Sąd Okręgowy właściwy dla okręgu, w którym to małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, nawet w sytuacji gdy, choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. W sytuacji gdy, małżonkowie już mieszkają w różnych okręgach to właściwy będzie sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej a w sytuacji gdy, tej podstawy nie ma to sąd miejsca zamieszkania powoda. Powyższe zostało uregulowane w przepisie art. 41 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks Postępowania Cywilnego (tj. Dz. U. z 2024 r. poz. 1568, ze zm.).
- Następnie należy oznaczyć strony sprawy. Powodem będzie osoba domagająca się rozwodu a pozwanym współmałżonek. W tym miejscu należy wskazać, że prawidłowo należy wskazać imię, nazwisko, adres zamieszkania, PESEL oraz adres skrzynki elektronicznej i nr telefonu co może przyspieszyć postępowanie.
- Jako główne żądanie pozwu należy wskazać, że chcemy rozwiązania małżeństwa strony, ze wskazaniem miejsca i daty jego zawarcia, przez rozwód bez orzekania o winie lub z orzeczeniem winy. Niewątpliwie żądanie rozwiązania małżeństwa bez orzekania o winie jest procesem szybszym, jednak to żądanie uzależnione jest od stanu faktycznego
i oczekiwań osoby wnoszącej pozew o rozwód. - W pozwie należy również wskazać, komu Sąd ma powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi, jeżeli takie są. W tym miejscu należy dokładnie wskazać z imienia i nazwiska małoletnie dziecko oraz datę urodzenia. Określenie tego żądania może opierać się na powierzeniu władzy rodzicielskiej np. obojgu rodzicom
i ustalenie miejsca zamieszkania dziecka np. przy ojcu. - Kolejnym elementem w sytuacji gdy, rodzinę tworzy małoletnie dziecko jest również ustalenie kontaktów drugiego małżonka z synem lub córką. W tym miejscu warto skonstruować porozumienie wychowawcze w sytuacji gdy, między małżonkami nie ma sporu na tym tle. Dodatkowo można rozważyć możliwość zastosowania instytucji pieczy naprzemiennej.
- Należy również pamiętać o alimentach na dziecko oraz w szczególnych przypadkach na siebie w sytuacji gdy, dziecko ma mieszkać u jednego z rodziców albo żądamy rozwodu z wyłącznej winy drugiego małżonka. W tym miejscu należy pamiętać o instytucji zabezpieczenia tych alimentów na czas trwania postępowania sądowego. Takie zabezpieczenie jest istotne ponieważ postanowienie opatrzone w klauzulę wykonalności jest podstawą do wszczęcia postępowania egzekucyjnego w sytuacji gdy, drugi małżonek nie chce dobrowolnie realizować swojego obowiązku potwierdzonego przez Sąd. W takim wypadku wystarczy jedynie uprawdopodobnić roszczenie.
- Dodatkowo należy wskazać wnioski dowodowe z przytoczeniem faktów jakie tymi dowodami chcemy potwierdzić. W przypadku występowania w rodzinie małoletniego dziecka niezbędny jest dowód potwierdzający, że na skutek rozwodu nie ucierpi małoletnie dziecko. Takim dowodem może być zeznanie świadka np. rodzeństwo strony, przyjaciele stron czy rodzice strony powodowej lub pozwanej.
- Następnie w uzasadnieniu należy opisać zwięźle stan faktyczny tzn. trzeba wskazać dlaczego nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia, co było jego przyczyną i od jakiego czasu stan ten trwa. Należy wskazać, że brak jest podstaw do odwrócenia tego stanu. Natomiast w sytuacji gdy, w rodzinie są małoletnie dzieci należy wskazać okoliczności, że ich dobro nie ucierpi na skutek rozwodu. Dodatkowo należy wskazać koszty utrzymania małoletnich i na tą okoliczność przedstawić niezbędne dokumenty przedstawiające w miarę aktualne wydatki na dzieci w skali jednego miesiąca.
Pozew należy własnoręcznie podpisać. Następnie należy pozew opłacić kwotą 600 zł poprzez wykonanie przelewu na rachunek właściwego banku (nr rachunków podane są na stronach sądu – jest to najwygodniejsza opcja). Do pozwu należy załączyć potwierdzenie uiszczenia opłaty (potwierdzenie przelewu), odpis skrócony aktu małżeństwa oraz odpisy skrócone aktów urodzenia dzieci. Dodatkowo należy załączyć odpis pozwu dla strony przeciwnej. W tym miejscu należy wskazać, że załączników może być więcej ale to wszystko uzależnione jest od danego stanu faktycznego.
Tak przygotowany pozew należy złożyć osobiście na biurze podawczym właściwego sądu lub wysłać za pośrednictwem poczty polskiej. Istotne, że pozew wysyłamy przesyłką poleconą aby mieć potwierdzenie nadania korespondencji do sądu.
Jeżeli masz dodatkowe pytania to zapraszam do kontaktu.
Pamiętaj, że czytany artykuł nie stanowi porady prawnej w rozumieniu ustawy Prawo
o adwokaturze! Wpis jest oparty na stanie prawnym obowiązującym w chwili jego publikacji.